عفت السادات افضل طوسی؛ مریم حسن پور
دوره 13، شماره 49 ، فروردین 1391، ، صفحه 135-161
چکیده
اعتقادات مذهبی در حافظة جمعی جامعه، از گذشته در قالب نماد محفوظ مانده و در آثار هنری نمود بصری یافته است. در این مقاله با بررسی ادیان و اعتقادات ایرانی میتراییسم و زرتشتی در بستر تاریخی گذار به دوران اسلامی ...
بیشتر
اعتقادات مذهبی در حافظة جمعی جامعه، از گذشته در قالب نماد محفوظ مانده و در آثار هنری نمود بصری یافته است. در این مقاله با بررسی ادیان و اعتقادات ایرانی میتراییسم و زرتشتی در بستر تاریخی گذار به دوران اسلامی و با شناخت آموزه‌ها و تعالیم و آثار شکل گرفته تحت عنوان هنر این ادیان، ارتباطات درونی میان نمادهای نظری، بصری و زیبایی‌شناسی آنها و نمادهای اصلی موجود در آثار ایرانی بررسی شده است. از این‌رو نویسندگان مقاله با روش تحلیل و مقایسة اسناد هنر ایران به بررسی مبانی نظری و اعتقادات جاری در ادیان مورد بحث پرداخته‌اند و پس از استخراج نشانه‌های نظری پشتیبانی کنندة نمادها، مؤلفه‌های قابل تصویرگری در آنها را مطرح کرده‌اند. با بررسی ساختار تاریخی ـ فرهنگی، لایه‌های معنایی مستتر بنیان اعتقادی محکمی، در پس هر یک از نشانه‌های موجود یافته شده که مبین نقش سازندة ادیان ایرانی در نشانه‌های بصری گرافیک معاصرمان است.
مقالة حاضر کوششی برای بازخوانی هویت ایرانی با تکیه بر نقش سازندة نشانه‌ها و نمادهای به جای مانده از ادیان و آیین‌های ایرانی است، به طوری که رهاورد کاربرد این نشانه‌ها در آثار گرافیک هنری که خود نقش رسانه در جامعه را ایفا می‌کند، حفظ و تقویت همبستگی و انسجام فرهنگ ملی ایرانیان است.
جهت بررسی هویت اجزای سازندة گرافیک ایران، یک جامعة نمونه از آثار هنرمندان نسل‌های مختلف گرافیک ایران متشکل از: استاد قباد شیوا، استاد فرشید مثقالی، فرزاد ادیبی، رضا عابدینی و ایمان راد انتخاب شده است. در ادامه نمادهای برگرفته از هنر ایرانی که طی مطالعه در بخش بررسی ادیان استخراج شده در آثار افراد جامعة نمونه مورد سنجش آماری قرار گرفته و نتایج به دست آمده در جدول شمارة ١ ارائه شده است.
